‏بررسی رابطه نوگرایی و دینداری ‏(مطالعه در بین دختران جوان منتخب از مناطق ۱و ۶ و ۱۹ شهر تهران)‏

در جاﻣﻌﺔ ایران مسأله دین و کیفیت دینداری افراد با دیگر حوزه های اجتماعی شدیداً ممزوج بوده، مسائل پیرامون ارتباط متقابل نگرش های مدرن و نگرش های اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی افراد حائز اهمیت بسیار است. در این میان، اظهار نظر در خصوص بایدها و نبایدهای زندگی زنان، به خاطر نقش مهم ایشان در نهاد خانواده و تربیت نسل آینده، محل علاقه و بحث و چالش هر دو رویکرد می باشد. بر این اساس بررسی علمی  راﺑﻂﺔ گرایش های نوگرایانه زنان با دینداری ایشان و نتایج حاصل از این بررسی تاثیر ارزنده ای بر شناخت وضعیت موجود جامعه داشته، عرصه های نوین پژوهشی در خصوص مسائل خانواده ها و نسل آتی می آفریند. در این راستا مقاله حاضر تاثیر مدرنیته بر دینداری دختران جوان 20 تا 29 ساله سه منطقه یک و شش و نوزده شهر تهران را مورد بررسی قرار می دهد. انتخاب شهر تهران به این دلیل بوده است که مختصات فرهنگی و اجتماعی این کلان شهر و ویژگی های جمعیتی و ارتباطی خاص آن سبب می شود که ساکنان آن بیشتر از افراد دیگر در معرض گرایش های نوگرایانه قرار بگیرند. اساس نظری تحقیق بر نظریات جامعه شناسی دین وبر و نظریه امنیت حیاتی اینگلهارت استوار است. براساس مدل سنجش دینداری گلاک و استارک، پنج بعد برای سنجش دینداری در نظر گرفته شد که عبارتند از ابعاد اعتقادی، عاطفی، پیامدی، مناسکی وآگاهی. هم چنین بر مبنای شاخص های سنجش نوگرایی فردی در مدل اینکلس و اسمیت، هفت بعد جهت گیری علمی، جهت گیری عام گرایانه، جهت گیری تساوی طلبانه، جهت گیری استقلال طلبانه، جهت گیری پیشرفت، جهت گیری مدنی و جهت گیری دموکراتیک برای سنجش نوگرایی در نظر گرفته شد. جهت انجام تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به کار رفت و با توجه به حجم جمعیت این سه منطقه(با تفکیک جنسیتی) و برآورد دواس، در شکاف 80-20 درصد و با سطح معنی داری 5% تعداد نمونه در هر منطقه مشخص گشت.براین اساس حجم نمونه در منطقه یک 55 نفر در منطقه شش 49 نفر و در منطقه نوزده 41 نفر مشخص شد و جمعا حجم جامعه نمونه معادل 138 نفر تعیین گردید و این افراد با شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای مشخص شده، به پرسشنامه پاسخ دادند.نتایج آزمون های هم بستگی در نمونه کل نشان داد که ابعاد مختلف نوگرایی روابط مختلفی با دینداری و ابعاد آن دارند. بر اساس یافته ها با افزایش جهت گیری علمی، جهت گیری تساوی طلبانه، جهت گیری استقلال طلبانه و جهت گیری دموکراتیک دختران جوان اعتقادات دینی ایشان کاهش می یابد و با افزایش عام گرایی دختران جوان میزان دینداری  ایشان افزایش می یابد .هم چنین رابطه معناداری میان گرایش به پیشرفت و گرایشات مدنی دختران جوان و دینداری ایشان وجود ندارد. در کل نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش نوگرایی میزان دینداری افراد در ابعاد پیامدی و مناسکی کاهش می یابد.